การฉีดเชื้อ หรือ ผสมเทียม (IUI – INTRAUTERINE INSEMINATION)

เป็นการฉีดเชื้ออสุจิผ่านปากมดลูกเข้าโพรงมดลูกในช่วงเวลาที่ไข่ตก IUI เป็นการรักษาในรายที่ฝ่ายชายนั้นคุณภาพเชื้ออสุจิมีปัญหาไม่มากนัก และฝ่ายหญิงจะต้องมีท่อนำไข่ที่ไม่อุดตันอย่างน้อยหนึ่งข้าง โดยวิธีนี้ฝ่ายหญิงจะได้รับการช่วยกระตุ้นรังไข่โดยใช้ยา และจะมีการตรวจติดตามการเจริญของไข่ด้วยเครื่องอัลตราซาวด์ เมื่อไข่เจริญได้ขนาดที่เหมาะสมแพทย์จะใช้ยาเพื่อกำหนดการตกไข่และกำหนดวันฉีดเชื้อ

โดยวันที่ฉีดเชื้อนั้นฝ่ายชายจะต้องเก็บน้ำเชื้อให้ทางห้องปฏิบัติการ ทำการคัดแยกเชื้ออสุจิที่เคลื่อนไหวคุณภาพดีเตรียมให้แพทย์ฉีดเข้าสู่โพรงมดลูก เพื่อผสมกับไข่ในร่ายกาย โดยโอกาสการตั้งครรภ์จากวิธีนี้ สถิติอัตราความสำเร็จประมาณ 10-15% ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับปัญหาของคนไข้ในแต่ละราย

ผลข้างเคียงที่อาจเกิดขึ้นหลังทำ IUI

หลังทำ IUI อาจมีอาการปวดท้อง มีการระคายเคือง หรือเลือดออกทางช่องคลอดเล็กน้อย สามารถรับประทานยาแก้ปวดได้ ซึ่งอาการเหล่านี้จะหายไปเองภายใน 2-3 วัน หากอาการไม่ดีขึ้น เป็นไข้หรือตกขาวมากร่วมด้วย แนะนำให้มาพบแพทย์ทันที

ปฏิบัติตัวอย่างไรหลังการฉีดเชื้อเข้าโพรงมดลูก IUI

หลังทำ IUI ในช่วงแรก ควรปฏิบัติตัวดังนี้

นอนพักนิ่งๆ ประมาณ 30 นาที หลังทำ IUI ฉีดเชื้อแล้ว ฝ่ายหญิงควรนอนพักนิ่งๆ บนเตียงประมาณ 30 นาที ก่อนที่จะเคลื่อนไหว เพื่อให้อสุจิเดินทางไปถึงไข่ได้สะดวกมากยิ่งขึ้น

มีเพศสัมพันธ์ได้ตามปกติ หลังจากที่ฉีดเชื้อแล้ว สามารถมีเพศสัมพันธ์ได้ตามปกติ แพทย์มักแนะนำให้มีเพสสัมพันธ์ซ้ำในอีก 1-2 วัน เพื่อให้มีเชื้ออสุจิเข้าไปในโพรงมดลูกมากขึ้น

งดทำกิจกรรมที่ต้องออกแรง 2-3 วันหลังทำ IUI ควรเลือกการออกกำลังกาย หรือทำกิจกรรมเบาๆ และยังไม่ควรว่ายน้ำ หลังจากนั้นสามารถออกกำลังกายได้ตามปกติ เพียงแต่ไม่ควรออกกำลังหนักหรือหักโหมจนเกินกำลัง

รับประทานอาหารได้ตามปกติ สามารถรับประทานอาหารได้ตามปกติ ไม่จำเป็นต้องงดอาหาร หรือต้องระวังการทานอาหารชนิดไหนเป็นพิเศษ ควรรับประทานอาหารให้ครบทั้ง 5 หมู่และทานให้หลากหลายเพื่อป้องกันร่างกายขาดสารอาหาร และการรับประทานอาการที่ปรุงสุก สะอาด เพื่อไม่ให้ท้องเสียซึ่งนำไปสู่การบีบตัวของมดลูกมากเกินไป หากต้องการบำรุงให้เลือกรับประทานอาหารที่บำรุงสุขภาพ บำรุงไข่ บำรุงมดลูก และบำรุงน้ำเชื้ออสุจิ เช่น

อาหารบำรุงไข่ ได้แก่ ไข่ น้ำเต้าหู้ งาดำ น้ำมะกรูด ผักใบเขียว ถั่ว ข้าวกล้องและขนมปังไม่ขัดสี กล้วยหอม วิตามินบีและกรดโฟลิก มะเขือเทศ ปลาทะเล ผลไม้ตระกูลเบอร์รี่ หอยนางรม เป็นต้น

อาหารบำรุงอสุจิ ได้แก่ ไข่ ถั่ว กระเทียม หอยนางรม เนื้อวัว กล้วย ผลไม้ตระกูลเบอร์รี่ ช็อกโกแลต มะเขือเทศ เป็นต้น

หลีกเลี่ยงยาที่จะมีผลต่อการตั้งครรภ์ หลังการทำ IUI ให้หลีกเลี่ยงที่จะใช้ยาที่จะมีผลต่อการตั้งครรภ์ เช่น ยารักษาสิว เป็นต้นในกรณี ในกรณีที่ต้องใช้ยา หรือ ไม่แน่ใจเรื่องยา ควรปรึกษาแพทย์

ปฏิบัติตัวตามคำแนะนำของแพทย์อย่างเคร่งครัด ผู้เข้ารับการรักษาบางราย แพทย์อาจจะจ่ายยาบำรุงหรือยาฮอร์โมนสำหรับทานและเหน็บช่องคลอด ซึ่งยาเหล่านี้นั้นมีส่วนช่วยในการฝังตัวอ่อน ดังนั้นควรจะรับประทานและเหน็บตามคำแนะนำของแพทย์อย่างเคร่งครัด

รอ 2 สัปดาห์ ตรวจสอบการตั้งครรภ์ หลังการฉีดเชื้อ ประมาณ 2 สัปดาห์ แพทย์จะนัดให้มาตรวจสอบการตั้งครรภ์ ถ้ายังไม่ถึง 2 สัปดาห์ไม่ต้องรีบทดสอบการตั้งครรภ์ก่อน เพราะผลอาจผิดพลาดได้

การรักษาด้วยวิธี IUI เป็นการรักษาแบบที่ใกล้เคียงกับธรรมชาติมากที่สุด ผู้เข้ารับการรักษาสามารถปฏิบัติตัวและใช้ชีวิตประจำวันได้ตามปกติ ทั้งนี้หากมีอาการปวดท้องน้อย มีไข้ ตกขาวมากหรือมีเลือดออกจากช่องคลอดมากผิดปกติควรไปพบแพทย์โดยเร็วที่สุด